he thougth it went slowly

* * *

(að), v.

1) to be able to do; önnur vann allt þat, er hón orkaði, the other worked all that she could; with da., þó hyggst hann einn munu öllu o., yet he thinks he can do everything himself; allt þat lið, er vápnum mátti o., all those who could wield weapons;

2) with gen. of the thing, o. e-m e-s, to cause, effect; mér orkar þat margra vandræða, it causes me much trouble; þetta mun o. tíðenda, this will give something to speak about; allt orkar tvímælis þá er gört er, there are two sides to everything that is done; impers., jafnan orkar tvímælis, þó at hefnt sé;

3) with preps., o. at e-u, to act, proceed with, do; þeir rœða nú um með sér, hversu at skal o., what is to be done; o. á e-t, to work on, have effect on (var þat þó lengi, at eigi orkaði eldr á Þórólf); hann mátti engu á o., he could do nothing; o. orða á e-n, to make one speak; o. til e-s, to prepare (o. til veizlu); o. á, to begin; orkum ekki á fyrri, let us not be the first to attack;

4) refl., orkast at e-u, to exert oneself in a thing; to set about doing something (hversu hann skyldi at o. at segja föður sínum þessi tíðendi); o. hugar á at gøra e-t, to make up one’s mind to do a thing; honum þótti seint á o., he thougth it went slowly.

1) strength, power for work (orkan þvarr, því at ellin sótti á hendr honum);

2) work.

* * *

u, f. work, employment; þá skal hann orku gefa honum sem þrælum sínum, N. G. L. i. 36; ef þræll á orku, 30, Stj. 263; eiga saman verk ok orku, N. G. L. i. 34; móðr af orku, Stj. 160; orka ok erfiði, farit aptr til orku yðvarrar ok byrða, 263; hús eðr smiðju þar sem hann flytr fram orku sína, 22.

2. strength, power for work; orkan þvarr þvíat elli sótti á hendr honum, Ld. 54; fyrir orku sakir, Fas. iii. 223, and so in mod. usage.

COMPDS: orkufátt, orkulauss, orkumaðr, orkuvana.

* * *

(að), v.

1) to be able to do; önnur vann allt þat, er hón orkaði, the other worked all that she could; with da., þó hyggst hann einn munu öllu o., yet he thinks he can do everything himself; allt þat lið, er vápnum mátti o., all those who could wield weapons;

2) with gen. of the thing, o. e-m e-s, to cause, effect; mér orkar þat margra vandræða, it causes me much trouble; þetta mun o. tíðenda, this will give something to speak about; allt orkar tvímælis þá er gört er, there are two sides to everything that is done; impers., jafnan orkar tvímælis, þó at hefnt sé;

3) with preps., o. at e-u, to act, proceed with, do; þeir rœða nú um með sér, hversu at skal o., what is to be done; o. á e-t, to work on, have effect on (var þat þó lengi, at eigi orkaði eldr á Þórólf); hann mátti engu á o., he could do nothing; o. orða á e-n, to make one speak; o. til e-s, to prepare (o. til veizlu); o. á, to begin; orkum ekki á fyrri, let us not be the first to attack;

4) refl., orkast at e-u, to exert oneself in a thing; to set about doing something (hversu hann skyldi at o. at segja föður sínum þessi tíðendi); o. hugar á at gøra e-t, to make up one’s mind to do a thing; honum þótti seint á o., he thougth it went slowly.

1) strength, power for work (orkan þvarr, því at ellin sótti á hendr honum);

2) work.

* * *

að, [qs. vorka, akin to verk, cp. also yrkja; Ulf. waurkjan = ποιειν, ἐργάζεσθαι; and the pret. worahto on the Runic stone in Tune; A. S. weorcjan; Engl. work]:—to work, but only used in a limited sense, for vinna (q. v.) is the general word: to work, perform, be able to do, manage, önnur vann allt þat er hón orkaði, the other worked (vann) all that she could (orkaði), Dropl. 4; ek mun hjálpa þér allt slíkt sem ek orka, Fms. i. 213; ek þarf eigi meira forvirki en þetta lið orkar, Hrafn. 5; móður sína á maðr fyrst fram at færa, en ef hann orkar betr …, Grág. i. 232; treysta ek á sem ek orkaða, Fms. v. 301; ek orka tólf punda þunga ( I can carry twelve pounds weight), en hestr minn berr fjögurra lesta byrði, Bær. 18; svá skal gerða þann garð sem búar sjá at hann má orka á þrem sumrum, Grág. ii. 331.

2. with dat.; þó hyggsk hann einn munu öllu orka, Fms. xi. 267; þótti öllum undr, hverju hann gat orkat, Grett. 125 A; allt þat lið er vápnum mátti orka, Fagrsk. 176; líkneskjum þeim, er ek veit eigi hverju orkat hafa, Fms. ii. 265; skal hann á einum degi kveðja alla, ef því má orka ( if he can), Grág. (Kb.) i. 162; hann mátti engu á orka, he could do nothing, Fms. vii. 270; sá er ölverki orkar Ásar, Kormak; orka þrek, Orkn. (in a verse); orkaði hón vel þeim langa veg, she proceeded well on her long journey, Mar.

3. with gen. of the thing; o. e-m e-s, to cause, effect; mér orkar þat margra vandræða, Fs. 21; á skip skal skriðar orka, en skjöld til hlifa, mæki höggs, en mey til kosta, a ship shall be worked for sailing …, a maid for giving away, Hm. 81; orka e-m frægðar, to give glory to one, Edda (in a verse); hvar skal ek þess orka, Fas. iii. 72; orka e-m til þarfa, to work for one’s good, Eg. (in a verse): in the saw, jafnan orkar tvímælis þó hefnt sé, revenge works dissent, Nj. 68; allt orkar tvímælis þá gört er, 139; þetta mun orka tíðinda, this will make a story, Fb. ii. 270:—to summon, call upon, orka orða á e-n, to make one speak, accost; þá er menn orkuðu orða á hann, Fms. iv. 165 (ortu orða á hann, from yrkja, Ó. H. l. c.); ef menn tveir eigu land, ok vill annarr-tveggi orka lands-deildar á annan, Grág. ii. 253; en hverr er átt hefir skal orka heimildar á seljanda sinn, shall call on the seller to shew his title, 216; hann orkar á Óla til atkvæðis ok órræða um þetta mál, Fms. xi. 33.

II. with prepp.; orkum ekki á þá fyrri, let us not be the first to use force, attack them, Grett. 119 A; þó hann orkaði á jörðina, though he tilled the earth, Ver. 5; var þat þó lengi at eigi orkaði eldr á Þórólf, that the fire could not work, had no effect on Th.’s body, Eb. 316: orka at e-u, to act, proceed with, execute; svá skal þar orka at kaupi ok at sölu sem annars staðar var tínt, Grág. ii. 246; þeir ræða nú um með sér, hversu at skal orka, what is to be done? Ld. 242; orkuðum (aurkoðom Cd.) at auðnu, we tried our fortune, Am. 96; orka til e-s, to prepare, = afla til e-s, orka til veizlu, to give a banquet. Fas. iii. 66:—to stride, walk proudly, þeir á jökla orka austr, they strode eastwards on the ice, Skiða R. 53: from the pret. orkaði (ꜹrkaði) was afterwards formed another verb arka, to stride (prop. to strive) on one’s journey.

III. reflex., ekki orkaðisk á, no work was done, Fms. iv. 328, v. l.; honum þótti seint á orkask, vi. 77:—at orkask = orka at e-u, hversu hann skyldi at orkask at segja föður sínum þessi tíðendi, xi. 15:—fyrir þá skuld, at þau hefði sjálf orkask hugar á ( made up their minds) at bæta meinbugi sína, Grett. 162 A; láttu þeygi orkask at vistarinnar, 677. 12; hann orkaðisk ( he strove) at forðask rangar hugrenningar, Hom. (St.)

2. part. as subst.; orkandi, the worker, mighty; Guð er alls orkandi, all-powerful, 645. 50; Satan alls ílls orkandi, Niðrst. 7.